วันพุธที่ 29 มกราคม พ.ศ. 2568 เวลา 12.15 น. นายพลากร สุวรรณรัฐ องคมนตรี ประธานอนุกรรมการติดตามและขับเคลื่อนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริพื้นที่ภาคเหนือ พร้อมคณะอนุกรรมการฯ และที่ปรึกษาฯ เดินทางไปติดตามและขับเคลื่อนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ พื้นที่จังหวัดเชียงราย โดยมี นายศุภรัชต์ อินทราวุธ รองเลขาธิการคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) นายวัชระ เสือดี ผู้ทรงคุณวุฒิด้านวิศวกรรมชลประทาน (ด้านบำรุงรักษา) นายสัณฐิต พีรานนท์ ผู้อำนวยการกองประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ นายธีระพงษ์ เทพทองพันธ์ หัวหน้าฝ่ายจัดสรรน้ำและปรับปรุงระบบชลประทาน โครงการชลประทานเชียงราย ข้าราชการ เจ้าหน้าที่ และผู้แทนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ร่วมติดตามผลการดำเนินงานโครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตชุมชนพื้นที่อนุรักษ์ (เวียงป่าเป้า) อันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย
โครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตชุมชนในพื้นที่อนุรักษ์ (เวียงป่าเป้า) อันเนื่องมาจากพระราชดำริ เป็นโครงการที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงรับโครงการดังกล่าวฯ ไว้เป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เมื่อวันที่ 7 มีนาคม พ.ศ. 2554 โดยมีพระราชดำริความว่า “...ให้คนอยู่ร่วมกับป่าได้อย่างผสมผสานกลมกลืนเป็นอย่างดี...” เพื่อส่งเสริมศักยภาพกลุ่มเกษตรกรในพื้นที่ให้สามารถสร้างรายได้ ลดรายจ่าย และขยายผลสู่กลุ่มเกษตรกรข้างเคียงได้ อีกทั้งเสริมสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของตนเอง และอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สำหรับในส่วนที่เกี่ยวข้องกับกรมชลประทาน คือ โครงการจัดหาแหล่งน้ำสนับสนุนโครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตชุมชนในพื้นที่อนุรักษ์ตามแนวพระราชดำริ เพื่อช่วยเหลือราษฎรในพื้นที่ 3 ตำบล 8 หมู่บ้าน ประกอบด้วย ตำบลป่างิ้ว ตำบลแม่เจดีย์ และตำบลแม่เจดีย์ใหม่ จังหวัดเชียงราย กรมชลประทาน โดยสำนักชลประทานที่ 2 ได้ก่อสร้างฝายทดน้ำในพื้นที่ต้นน้ำ จำนวน 8 แห่ง พร้อมวางระบบท่อส่งน้ำและถังพักน้ำ เพื่อกระจายน้ำสำหรับการอุปโภคบริโภคและการเกษตรครอบคลุมพื้นที่ทั้ง 8 หมู่บ้าน ภายใต้ชื่อโครงการจัดหาน้ำสนับสนุนโครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตชุมชนในพื้นที่อนุรักษ์ตามแนวพระราชดำริ โดยทางกรมชลประทานได้ดำเนินงานแล้วเสร็จในปี 2556 จำนวน 2 โครงการ ได้แก่ ฝายบ้านขุนลาวพร้อมระบบส่งน้ำและ ฝายบ้านคุณพระพร้อมระบบส่งน้ำ ดำเนินงานแล้วเสร็จในปี 2558 จำนวน 1 โครงการ ได้แก่ ฝายห้วยป่าครั่ง แง่ซ้ายพร้อมระบบส่งน้ำ ดำเนินงานแล้วเสร็จในปี 2559 จำนวน 1 โครงการ ได้แก่ ฝายบ้านแม่ห่างพร้อมระบบส่งน้ำ ดำเนินงานแล้วเสร็จในปี 2560 จำนวน 4 โครงการ ได้แก่ ฝายบ้านห้วยน้ำกลืนพร้อมระบบส่งน้ำ ฝายบ้านห้วยมะเกลี้ยงพร้อมระบบส่งน้ำ ฝายบ้านปางมะกาดพร้อมระบบส่งน้ำ และฝายบ้านห้วยทรายพร้อมระบบส่งน้ำ ดำเนินงานแล้วเสร็จในปี 2561 จำนวน 1 โครงการ ได้แก่ ฝายห้วยป่าครั่งแง่ซ้ายพร้อมระบบส่งน้ำ (เพิ่มเติม)
นอกจากนี้องคมนตรี ยังได้เชิญถุงพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี มอบแก่ราษฎรและผู้ปฏิบัติงานในพื้นที่โครงการฯ จำนวน 113 ถุง พร้อมมอบเสื้อกันหนาวสำหรับเด็ก จำนวน 72 ตัว พร้อมรับฟังบรรยายสรุปผลการดำเนินงานของโครงการฯ และเยี่ยมชมผลผลิต ผลิตภัณฑ์ของราษฎรในพื้นที่โครงการฯ
ต่อมา ช่วงบ่าย องคมนตรีและคณะ เดินทางไปยังโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ บ้านห้วยหญ้าไซ เพื่อติดตามผลการดำเนินงาน พร้อมมอบเสื้อกันหนาวให้เด็กในพื้นที่โครงการฯ จำนวน 175 ตัว และเชิญถุงพระราชทานมอบแก่ราษฎรและผู้ปฏิบัติงานในพื้นที่โครงการจำนวน 50 ถุง พร้อมรับฟังบรรยายสรุปผลการดำเนินงานของโครงการฯ และเข้าเยี่ยมชม ผลผลิต ผลิตภัณฑ์ของราษฎรในพื้นที่โครงการฯ ตามลำดับ
สำหรับโครงการโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ บ้านห้วยหญ้าไซ นั้น เมื่อวันที่ 15 มกราคม พ.ศ. 2545 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมราษฎร ณ บ้านห้วยหญ้าไซ ตำบลป่าแดด อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย ทรงมีพระราชดำริจะอพยพราษฎรที่มีฐานะยากจน ไม่มีพื้นที่ทำกินเป็นของตนเอง มาจัดตั้งหมู่บ้านใหม่ลักษณะ “บ้านเล็กในป่าใหญ่” ในพื้นที่ต้นน้ำแม่ตาช้าง ซึ่งอยู่ในความรับผิดชอบของหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ตาช้าง ส่วนอนุรักษ์ต้นน้ำ สำนักอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ กรมป่าไม้ (ในขณะนั้น)
โดยที่ “คน” สามารถอยู่ร่วมกับ “ป่า” ได้อย่างมีจิตสำนึกในการมีส่วนร่วมพิทักษ์รักษา “ป่า” และฟื้นฟูสภาพ “ป่า” ที่ถูกทำลายให้กลับคืนสู่ความอุดมสมบูรณ์ เพื่อรักษาความสมดุลระบบนิเวศน์อย่างยั่งยืน ต่อมาสำนักงานชลประทานที่ 2 โดยโครงการชลประทานเชียงราย ได้ดำเนินการก่อสร้างฝายทดน้ำ พร้อมระบบท่อส่งน้ำ จำนวน 2 แห่ง และถังพักน้ำสำหรับพื้นที่ที่ยังส่งน้ำไม่ทั่วถึง และก่อสร้างถังพักน้ำขนาด 30 ลูกบาศก์เมตร เพื่อเพิ่มศักยภาพในระบบการแพร่กระจายน้ำให้กับพื้นที่การเกษตรเดิมที่มีระบบส่งน้ำด้วยท่อเพียงอย่างเดียวไม่มีถังพักน้ำ โดยโครงการชลประทานเชียงรายได้ดำเนินการจัดหาแหล่งน้ำสนับสนุนโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่แล้วเสร็จเมื่อปี 2546 เพื่อสามารถช่วยเหลือพื้นที่การเกษตรของราษฎร 4 ครอบครัวที่ขาดแคลนน้ำในการทำนา และราษฎรอีก 17 ครอบครัว ให้มีน้ำใช้ในการเกษตรอย่างเพียงพอและครอบคลุมพื้นที่รวม 350 ไร่